Księga wieczysta – odświeżenie wiedzy
Dla każdego rzeczoznawcy majątkowego jest to jeden z podstawowych zbiorów informacyjnych wykorzystywanych w finalnym opracowywaniu operatu szacunkowego.
Czym jest księga wieczysta
Jest to rejestr publiczny, przedstawiający stan prawny nieruchomości. Pozwala ustalić, komu i jakie przysługują prawa do danej nieruchomości. Księgi wieczyste są prowadzone przez wydziały ksiąg wieczystych w sądach rejonowych. Księgi Wieczyste Ponadto są prowadzone dla nieruchomości, a nie dla właścicieli, to znaczy, że jedna osoba może być wskazana jako właściciel w kilku księgach wieczystych, natomiast to samo prawo własności powinno być wykazane w jednej i tylko w jednej księdze wieczystej. Instytucja ksiąg wieczystych jest wspólna dla rodziny kontynentalnych systemów prawnych, choć ustrój ksiąg wieczystych w poszczególnych krajach znacząco się różni. Księgi Wieczyste w Polsce były już prowadzone w średniowieczu przez sądy ziemskie. Z czasem zmieniały się same regulacje dotyczące prowadzenia ksiąg wieczystych jak również i organy prowadzące, czy odpowiedzialne za ich prowadzenie.
Instytucją ksiąg wieczystych rządzi kilka zasad. Najważniejsze z nich to:
- Jawność formalna – każdy może w obecności pracownika sądu zapoznać się z treścią księgi wieczystej, w związku z czym nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę; zasada nie rozciąga się jednak na akta księgi, które przeglądać może jedynie osoba mająca interes prawny oraz notariusz,
- Domniemanie zgodności ze stanem prawnym – domniemywa się, że stan prawny ujawniony w księdze wieczystej jest zgodny z rzeczywistością (tzn. że prawa wpisane istnieją, a wykreślone nie istnieją); niezgodność treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym może być usunięta jedynie w drodze odpowiedniego procesu cywilnego
- Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych – w razie niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według księgi wieczystej nabył własność lub inne prawo rzeczowe (w pewnym uproszczeniu: kupując nieruchomość od osoby wpisanej w księdze wieczystej jako właściciel stajemy się jej właścicielem, nawet jeśli osoba ta w rzeczywistości właścicielem nie była; jest to wyjątek od zasady, że nikt nie może udzielić więcej praw, niż sam ma,
- Pierwszeństwo praw wpisanych – ograniczone prawa rzeczowe wpisane do księgi wieczystej mają pierwszeństwo przed takimi prawami niewpisanymi do księgi.
Księga wieczysta – struktura
Dział I: „Oznaczenie nieruchomości” – dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości,
Dział I: „Spis praw związanych z własnością” – ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości, jak udział w częściach wspólnych lub wpisy dotyczące użytkowania wieczystego i inne,
Dział II – Własność (właścicieli) lub użytkownika wieczystego,
Dział III – Prawa, roszczenia i ograniczenia, dział zawiera wpisy ograniczonych praw rzeczowych, którymi obciążona jest nieruchomość, z wyjątkiem hipotek, ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości,
Dział IV – Hipoteki, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i ewentualnych innych cech hipoteki.
Elektroniczna księga wieczysta (EKW) – szybko, nowocześnie i bezpiecznie
Od 2003 w Polsce jest sukcesywnie prowadzona informatyzacja ksiąg wieczystych. W większości sądów wieczystoksięgowych nowe księgi są od razu zakładane i prowadzone w formie elektronicznej. Pozostałe księgi, prowadzone dotychczas w formie pisemnej są sukcesywnie informatyzowane.
Od 1 lipca 2014 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Od tego dnia po dokonaniu opłaty, pobierzemy ze strony internetowej plik PDF, z odpisem księgi wieczystej. Po wydrukowaniu, ma moc dokumentu, o wartości tradycyjnego odpisu. Ponadto możliwa jest weryfikacja, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, samodzielnie wydrukowanych dokumentów w sposób umożliwiający ustalenie faktu ich wydania przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych i sprawdzenia, czy treść dokumentu nie uległa zmianie od czasu wydania tego dokumentu. Elektroniczna Księga wieczysta podnosi także bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, bowiem m.in. notariusze, czy komornicy sądowi mogą odszukać online daną nieruchomość i jej księgę wieczystą na podstawie różnych kryteriów, takich jak adres, czy nazwisko lub PESEL właściciela.
Przeglądanie księgi wieczystej
Aby przeglądać księgę wieczystą, należy znać jej numer składający się z trzech części:
- Czteroznakowego kodu Wydziału Ksiąg Wieczystych, gdzie księga została założona,
- Właściwego numeru księgi wieczystej,
- Cyfry kontrolnej z przedziału 0 – 9, nadawanej w chwili zakładania księgi w formie elektronicznej.
Podsumowanie
Księga wieczysta jest wartościowym źródłem informacji o nieruchomości, z których większość będzie wykorzystana przy sporządzaniu operatu szacunkowego. Jako Rzeczoznawca Majątkowy pamiętaj o umieszczeniu w opracowaniu tylko niezbędnych dla określenia przedmiotu i zakresu wyceny. Tak się składa, że to co najistotniejsze dla obrotu nieruchomościami, czyli działy drugi i czwarty księgi wieczystej jest dla samej wyceny mniej istotne, natomiast dużo informacji o czynnikach wpływających na wartość nieruchomości zawiera dział pierwszy, a szczególnie dział trzeci księgi wieczystej.
Masz ciekawą historię i chciałbyś się nią podzielić napisz do nas : platformarm@gmail.com
Źródło:
Artykuł został opracowany na podstawie: http://rzeczoznawcanieruchomosci.blogspot.com/2015/02/co-to-jest-ksiega-wieczysta-i-jakie.html
Jeśli spodobał Ci się nasz tekst, podziel się nim z innymi